قرارداد هوشمند چیست ؟ Smart Contract به زبان ساده فرادرس مجله‌

این دو موضوع، نه تنها به عنوان یک ابزار فناوری، بلکه به عنوان یک روند نوآورانه در حوزه اقتصاد، مالی، و تکنولوژی، توجه عمومی را به خود جلب کرده‌اند. در این راستا، آموزش و یادگیری توسعه قراردادهای هوشمند با استفاده از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی، اهمیت بسیاری به خود اختصاص داده است. زبان برنامه نویسی پایتون (Python) یک زبان سطح بالا محسوب می‌شود که با هدف شفافیت و خوانایی کدها ایجاد شده است. با اینکه این زبان مشهور سطح بالا است، اما کار با آن اصلاً سخت نیست و تقریباً همه‌ی برنامه‌نویسان به‌راحتی می‌توانند آن را یاد بگیرند. زبان برنامه‌نویسی پایتون، ابزارها و کتاب‌خانه‌ی گسترده‌ای دارد و همین مسئله، کار را برای توسعه‌دهندگان راحت‎تر می‌کند. این زبان به‌صورت اختصاصی در بلاک چین Meta’s Diem عمل می‌کند و با هدف بهبود عملکرد و افزایش ایمنی قراردادهای هوشمند طراحی شده است.

این مسئله در قراردادهای بلندمدت یا شرایطی که نیاز به تغییرات مکرر دارند، مشکل‌ساز است. تحولات و پیشرفت هایی که در زمینه پلتفرم های قرارداد هوشمند در سال اخیر ایجاد شده، باعث شده تا به سختی بتوان بین پلتفرم ها یکی را انتخاب کنیم. پلتفرم قرارداد های هوشمند بستری را برای توسعه و اجرای قرارداد های هوشمند ایجاد میکنه. قرارداد های هوشمند، یک کد برنامه نویسی شده  برای شرایط خریدار و فروشنده است که روی بلاکچین اجرا می شود تا در صورت افتادن اتفاق خاص، دستوراتی را که برنامه نویس به آن داده را اجرا کند. این قرارداد ها اجازه اجرای تراکنش های نامعتبر را نمی دهد و تراکنش ها بدون حضور شخص تالت انجام میشود.

آن‌ها می‌توانند بر توزیع محتوا نظارت کرده و اطمینان حاصل کنند که خالق یک اثر هر زمان و هرجایی که کار او استفاده شود، درآمد مشخصی دریافت کند. هیجان‌انگیزترین ویژگی برای افرادی که به زبان سالیدیتی علاقه‌مند هستند، ساختار داده Mappings است که به ذخیره جفت‌های کلید-مقدار کمک کرده و جزء جدانشدنی از توابع زبان برنامه نویسی سالیدیتی محسوب می‌شود. فرآیند استفاده از زبان سالیدیتی در اتریوم انعطاف‌پذیری زیادی در اجرای کدها در حالت آنلاین دارد. بهترین انتخاب برای هرکسی که می‌خواهد قراردادهای هوشمند را در حالت آنلاین کامپایل و اجرا کند، Remix IDE است. دقیقاً همین‌جاست که قرارداد هوشمند وارد می‌شود و شرایط را به‌گونه‌ای متفاوت رقم می‌زند. Smart Contract ها شرایط لازم برای ثبت داده‌های مالی با دقت و شفافیت بیشتر را مهیا می‌کنند.

© کپی رایت 1403 | تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت، متعلق به پلتفرم دانش‌بنیان مبادله ارز های دیجیتال اکسبیتو می‌باشد. اولین مرحله برای اجرای درست یک Smart Contract، توافقی است که باید بین دو یا چند طرف معامله برقرار شود. امروزه در اغلب صنایع و علوم به روز دنیا، ردپایی از IT و کامپیوتر دیده می شود. در عصر کنونی، همه افراد جامعه بخصوص دانشجویان، افراد جویای کار و کارمندان دولت برای اشتغال یا ارتقای شغلی، نیاز به آموزش تخصصی در حوزه IT دارند. مرکز آموزش علوم نوین امیرکبیر به عنوان یک مرکز آموزشی ممتاز و پیشرو در حوزه IT در خدمت علاقمندان به حوزه IT و سازمان های IT محور کشور می باشد. دفتر حقوقی کریمی در سال ۱۳۴۲ بنیان گذاشته شده است و یکی از باسابقه‌ترین و معتبرترین دفاتر حقوقی در ایران محسوب می‌گردد.

قرارداد هوشمند چیست؟ قرارداد هوشمند (Smart Contract) یک کد یا برنامه کامپیوتری است که مستقیماً روی یک بلاک چین اجرا می‌شود. اجرای خودکار این قراردادها باعث شده تا نیاز به حضور واسطه انسانی وجود نداشته باشد. به عبارت ساده‌تر، قرارداد هوشمند یک توافق دیجیتالی است که به محض برآورده شدن شرایط مشخص، به طور خودکار اجرا می‌شود. این فناوری نوین، امکان انجام معاملات و تعاملات پیچیده را به صورت ایمن، شفاف و بدون نیاز به اعتماد به شخص ثالث فراهم می‌کند. علاوه‌بر این، سالیدیتی به نوشتن قراردادهای هوشمند برای شبکه‌های بلاکچین خصوصی که روی پلتفرم‌های رقیب مانند Monax اجرا می‌شوند هم کمک می‌کند.

یکی از ویژگی‌های جالب زبان برنامه‌نویسی راست این است که به‌صورت پیش‌فرض، پیشنهادی را برای نوشتن یک برنامه‌ی خاص به شما ارائه می‌کند و شما می‌توانید روی آن پیشنهاد، تغییراتی را انجام دهید. از طرفی، زبان Rust طوری ساخته شده است که در هنگام اجرا شما را غافلگیر نمی‌کند و با هیچ مشکل غیرمنتظره‌ای مواجه نمی‌شوید. از سوی دیگر، کدهای برنامه را با یک رنگ و خطاها را با رنگ دیگری به شما نشان می‌دهد تا به‌راحتی بتوانید آن‌ها را برطرف کنید. همه‌ی این موارد، زبان برنامه‌نویسی Rust را به یک گزینه‌ی عالی برای قراردادهای هوشمند تبدیل کرده است. زبان وایپر نیز مانند زبان برنامه نویسی سالیدیتی بر مبنای مکانیسم ماشین مجازی اتریوم عمل می‌کند.

استارک‌نت بلاکچینی از لایه‌ی دوم اتریوم است و می‌توان از آن برای ایجاد قراردادهای هوشمند استفاده کرد. بنابراین، منطق برنامه‌نویسی کایرو، بر اساس بلاک چین استارک‌نت عمل کرده و قراردادهای هوشمندی را ایجاد می‌کند که قدرت محاسباتی بالایی دارند. در نتیجه، کایرو فقط روی StarkNet اجرا می‌شود و قراردادهایی که بر اساس آن نوشته می‌شوند، بسیار مقیاس‌پذیر و سریع هستند. بنابراین، پروتکل بیت کوین (Bitcoin) را که صحت تراکنش‌ها را روی بلاک چین ثبت می‌کند، می‌توان نسخه‌ی اولیه‌ای از قراردادهای هوشمند در نظر گرفت. بعد از آن، اسمارت کانترکت‌ها شکل پیشرفته‌تری پیدا کردند و با استفاده از بلاکچین، اجرا شده و اطلاعات را روی زنجیره‌ی بلوکی ذخیره می‌کنند. این اطلاعات بسیار شفاف هستند و توسعه‌دهندگان قراردادهای هوشمند خیالشان از امنیت اجرای این قراردادها راحت خواهد بود.

یکی از معایب زبان Rust زمان بالای کامپایل است به طوری که زمان کامپایل پروژه های بزرگ حتی به 10 دقیقه هم میرسد. نقطه ضعف دوم آن یادگیری زبان Rust است که برای یک فرد نوآموز، یادگیری، خواندن و نوشتن کدهای Rust نسبتاً پیچیده است. در درس هفتم این دوره، سکه‌های اصلی بازار از منظر ریسک، رشد و بازده مورد بررسی قرار می‌گیرند و در نهایت، باورهای نادرست و اشتباهات زیان بار در درس هشتم دوره آموزش داده می‌شود. این دوره برای تمامی فعالان و علاقمندان بازارهای مالی و دانش‌آموختگان رشته‌های مدیریت و اقتصاد توصیه می‌شود. بنابراین اگر مسئولین قرارداد های هوشمند را قانونی اعلام کنند، مسائل جدیدی به وجود می آید.

این زبان قراردادمحور، پایتونیک و تایپ قوی، کد کامپایلر کوچکی داشته و در تولید بایت، عالی عمل می‌کند. از دیگر ویژگی‌های خاص این زبان نیز می‌توان به اعلان رویدادها و متغیرها و ثابت‌های جهانی و سفارشی‌اش اشاره کرد. قراردادهای هوشمند در هر زمینه‌ای قابل استفاده بوده و محدودیتی در این خصوص برای اشخاص ایجاد نمی‌کنند. از طرفی به محض افزوده شدن به شبکه بلاکچین، دیگر امکان تغییر یا دگرگون کردن آن‌ها (مگر در موارد استثنائی) وجود نخواهد داشت. این قراردادها برای محافظت و مدیریت اطلاعات هویتی افراد در فضای دیجیتال استفاده می‌شوند.

زبان برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند چیست؟ باید بدانید که بلاک چین‌های مختلف از زبان‌های برنامه‌نویسی متفاوتی برای نوشتن قرارداد هوشمند پشتیبانی می‌کنند. رایج‌ترین زبان برنامه‌نویسی برای قراردادهای هوشمند سالیدیتی (Solidity) است که از آن در بلاک چین‌های معتبر و معروفی مانند اتریوم و ترون استفاده می‌شود. اما زبان‌های برنامه‌نویسی دیگری برای نوشتن قراردادهای هوشمند وجود دارد که در ادامه آن‌ها را با هم بررسی می‌کنیم. ما سعی کردیم در مقاله 5 زبان برتر برنامه نویسی قرارداد هوشمند، اطلاعاتی در مورد قرارداد هوشمند یا Samrt Contract به شما ارائه کنیم و به معرفی بهترین زبان های برنامه نویسی اسمارت کانترکت بپردازیم. همونطور که گفتیم، قرارداد هوشمند به یه قطعه کد برنامه نویسی گفته میشه که در بلاک چین ذخیره شده و با دریافت تراکنش از سمت کاربران کدهای خودش رو اجرا می کنه. زبان های برنامه نویسی زیادی برای قراردادهای هوشمند وجود دارن که از جمله از اون ها میشه به سالیدیتی، کایرو، راست و یول اشاره کرد.

طراحی و پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند نیازمند تخصص بالا در برنامه‌نویسی، امنیت بلاک‌چین و دانش فنی است. این پیچیدگی ممکن است مانع از پذیرش گسترده این فناوری توسط کسب‌وکارها و کاربران غیرمتخصص شود. بلاک‌چین‌هایی که قراردادهای هوشمند روی آن‌ها اجرا می‌شوند، ممکن است با مشکلاتی نظیر هزینه‌های بالای تراکنش (gas fees) و محدودیت در تعداد تراکنش‌های قابل پردازش در هر ثانیه (TPS) مواجه باشند. این مشکلات به‌ویژه در بلاک‌چین‌های شلوغ مانند اتریوم برجسته‌تر هستند و می‌توانند مانع پذیرش گسترده این فناوری شوند. به‌طور کلی اگر بخواهیم بدانیم که قرارداد هوشمند چیست و چطور عمل می کند، قراردادهای هوشمند امکان انجام تراکنش‌های پیچیده و امنیتی را به‌طور خودکار فراهم می‌کنند و بسیاری از فرآیندها را ساده‌تر و سریع‌تر می‌کنند.

سالیدیتی به ایجاد قراردادهای هوشمند کمک می‌کند بنابراین پس از اجرای قرارداد، زنجیره‌ای از سوابق تراکنش‌ها در داخل سیستم بلاکچین ایجاد می‌شود. کاربرد اصلی سالیدیتی روی توسعه کد در سطح ماشین و تسهیل پیاده‌سازی کدها روی ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) است. طراحی این زبان برنامه‌نویسی هم مشابه با سایر زبان‌ها بوده و شامل متغیر، کلاس، عملیات محاسباتی، توابع و سایر مفاهیم است. اتریوم یکی از شناخته‌شده‌ترین پلتفرم‌ها برای ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند است. این شبکه بلاک‌چین به‌طور خاص برای پشتیبانی از قراردادهای هوشمند طراحی شده و به برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) امکان می‌دهد تا با استفاده از قراردادهای هوشمند، توافقات را به‌صورت خودکار و بدون نیاز به واسطه‌ها اجرا کنند.

در این بخش می‌خواهیم به صورت موردی مزیت‌هایی که قراردادهای هوشمند فراهم می‌کنند را بررسی کنیم. ارزهای دیجیتال به دلیل قابلیت انجام پرداخت‌های سریع و کم‌هزینه، به‌خوبی با قراردادهای هوشمند سازگار هستند. استانداردهای مختلف مانند ERC-20 و ERC-721 در اتریوم، چارچوب‌هایی را برای ایجاد توکن‌های قابل‌معاوضه و غیرقابل‌معاوضه (NFT) فراهم می‌کنند. اوراکل‌ها ابزاری ضروری برای گسترش کاربرد قراردادهای هوشمند هستند و نقش مهمی در اتصال فناوری بلاک‌چین به دنیای واقعی ایفا می‌کنند. این دسته‌بندی‌ها نشان‌دهنده گستره وسیع کاربردهای قراردادهای هوشمند در صنایع مختلف هستند. هر کدام از این انواع می‌توانند فرآیندها را بهبود داده و روش‌های سنتی را به شیوه‌های کارآمدتر و شفاف‌تر جایگزین کنند.

بیمه در بسیاری از مواقع مانند بیمه خودرو ضروری است و به همین دلیل پول زیادی در این صنعت جریان دارد. قرارداد هوشمند در این میان برای ذخیره اطلاعات افراد و مقدار وثیقه‌ها استفاده می‌شود. در این مثال، کاربر با اعتماد به سیستم بانکی، طلای خود را در اختیار بانک قرار می‌دهد و نصف ارزش ریالی روز آن ریال دریافت می‌کند. زمانی که کاربر بخواهد طلای خود را دریافت کند باید مقدار ریالی دریافت شده را به همراه قرارداد سپرده‌گذاری خود به بانک ارائه دهد. در این میان بانک نیز کارمزدی برای فراهم آوردن این امکان از کاربر دریافت می‌کند. اگر شرایط حاکم بر این قرارداد را در یک قرارداد مطمئن که خود به خود اجرا می‌شود قرار داده و نهاد واسطه بانک را حذف کنیم در این صورت به قرارداد هوشمند می‌رسیم.

در این مقاله با بررسی ویژگی‌ها، مزایا، معایب و کاربردها به سوال قرارداد هوشمند چیست پاسخ می‌دهیم و در کنار آن زبان‌های برنامه‌نویسی مورد استفاده را بررسی می‌کنیم. سالیدیتی (Solidity)، زبان برنامه‌نویسی اصلی برای نوشتن قراردادهای هوشمند است که بر روی بلاکچین‌ها مانند اتریوم اجرا می‌شوند. این زبان که در ابتدا توسط گاوین وود، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، معرفی شد، به منظور ایجاد یک محیط برنامه‌نویسی استاندارد برای اجرای قراردادهای خودکار بر روی بلاکچین طراحی شده است. در نهایت، قراردادهای هوشمند می‌توانند نقش کلیدی در خودکارسازی تعاملات مالی و قراردادی آینده ایفا کنند. این قراردادها با قدرت گرفتن از فناوری بلاکچین، فرصت‌هایی زیادی برای بهبود شفافیت، کاهش ریسک‌ها و کمک به اجرای عادلانه و بی‌طرفانه‌ی معاملات ارائه می‌دهند.

سازمان های خودمختار غیرمتمرکز که با نام اختصاری DAO شناخته می‌شوند را می‌توان جوامعی در بلاک چین دانست که مجموعه ای از قوانین کدگذاری شده توسط قراردادهای هوشمند برای نظارت بر فعالیت آن ها وضع شده است. فعالیت افراد حاضر در جامعه تابع قوانین بوده و همه شرکت کنندگان وظیفه دارند قانون را اجرا کنند. از سویی دیگر بلاک چین بیت کوین نیز از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند، اما برای استفاده از آن باید کد Opcode اجرا شود. در سوی دیگر اما، ایده اصلی Smart Contracts، خودکارسازی اجرای توافق است تا همه شرکت کنندگان فورا از نتیجه مطلع شوند. همچنین طراحی قراردادهای هوشمند به گونه ای است که امکان تغییر پس از ذخیره سازی در Blockchain وجود ندارد. اما این قراردادهای هوشمند به ذاته چطور به وجود آمده اند؟ در ادامه در این زمینه بیشتر صحبت می‌کنیم.

بنابراین، برای ایجاد قرارداد هوشمند باید شرط‌ها و عملکردهای مورد نظر توسط یک زبان برنامه‌نویسی نوشته شود. زبان‌های برنامه‌نویسی زیاد برای ایجاد قراردادهای هوشمند وجود دارند که می‌توان آن‌ها را از جنبه‌های مختلف زیر مورد بررسی قرارداد. حال مساله اینجاست که کاربران چگونه با قرارداد هوشمند تتر ارتباط برقرار می‌کنند. در ابتدا، شرکت تتر قرارداد هوشمند مربوط به آن را نوشته و پس از بررسی‌های نهایی با انجام یک تراکنش آن را در بلاک چین ذخیره کرده است. این قرارداد یک آدرس خاص در شبکه بلاک چین دارد که کاربران می‌توانند از طریق این آدرس به آن دسترسی داشته باشند. باتوجه به این که تعداد زیادی کاربر به طور همزمان می‌توانند از قرارداد هوشمند استفاده کنند بنابراین هر کیف پولی که به شبکه اتریوم وصل است یک آدرس مخصوص در این بلاک چین برای قرارداد هوشمند تتر دارد.

قراردادهای هوشمند، بر اساس زبان‌های برنامه‌نویسی، نوشته می‌شوند و با استفاده از فناوری بلاک چین، امنیت، شفافیت و اعتماد طرفین قرارداد فراهم می‌شود. در نتیجه، قرارداد هوشمند توافقی بین گروهی از اشخاص است که با استفاده از کُدهای کامپیوتری نوشته شده و به‌صورت خودکار انجام می‌شود. ایده‌ی اولیه‌ی قراردادهای هوشمند، در سال 1990 توسط نیک سابو (Nick Szabo)، یکی از پیشگامان علوم نوین کامپیوتر، مطرح شد. ایده‌ی سابو این بود که با یک قرارداد هوشمند، می‌توان مجموعه‌ای از تراکنش‌های دیجیتالی را با استفاده از پروتکل‌هایی، به‌صورت اتوماتیک انجام داد. برای پاسخ به سوال قرارداد هوشمند چیست، باید گفت این نوع قراردادها ابزاری دیجیتال هستند که در بستر بلاک‌چین اجرا می‌شوند و به‌صورت خودکار شرایط از پیش تعیین‌شده را تحقق می‌بخشند.

برای این که بتوانید بیشترین بهره را از سالیدیتی ببرید باید تمام اجزای آن را پیش از شروع برنامه‌نویسی با این زبان، یاد بگیرید. از منابع اطلاعاتی مطمئن در مورد زبان سالیدیتی کمک بگیرید سپس می‌توانید اولین قرارداد هوشمند خود را بنویسید. اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) را می‌توان به‌عنوان مرحله مهمی از تکامل پروژه‌های دیجیتال در نظر گرفت. این اپلیکیشن‌ها امکانات زیادی را برای پروژه‌های جدید فراهم کرده‌اند تا در صنایع مختلف مورد استفاده قرار بگیرند و در عین حال مشوق رشد اکوسیستم دیفای هم هستند. زبان برنامه نویسی سالیدیتی در اتریوم چه ارتباطی با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز دارد؟ در حقیقت، بیشتر این اپلیکیشن‌ها بر بستر بلاکچین اوپن سورس و غیرمتمرکز اتریوم، توسعه پیدا کرده‌اند.

برای ایجاد فایل مهاجرتی که قرارداد Voting را مهاجرت می‌دهد، می‌توانید فایلی به نام 2_deploy_contracts.js ایجاد کنید. این نام‌گذاری براساس فرضیه است که یک فایل مهاجرت با نام 1_initial_migration.js از قبل وجود دارد که معمولاً هنگام اجرای دستور truffle init به صورت خودکار ایجاد می‌شود. قرارداد‌های هوشمند از مفاهیم صرف فراتر رفته‌اند و به ابزارهای ضروری در صنایع مختلف تبدیل شده‌اند که نحوه اجرای معاملات و توافقات را متحول کرده‌اند. در ادامه برخی از کاربرد‌های نوآورانه این قراردادها در دنیای واقعی را باهم بررسی کنیم. علاوه بر این، سالیدیتی دارای رابط باینری اپلیکیشن (ABI) است که امنیت نوع داده را تامین می‌کند.

در ادامه، انواع اصلی قراردادهای هوشمند و کاربردهای آن‌ها به‌طور جامع بررسی شده‌اند. با استفاده از این فناوری، تراکنش‌های مالی به شکلی انجام می‌شوند که بلاک چین اطمینان از اجرای صحیح و شفاف تراکنش‌ها را فراهم می‌کند. همچنین، این قراردادها به دلیل شفافیت بالا، امکان بررسی و ارزیابی آن‌ها توسط هر فردی که در بلاک چین حضور دارد را فراهم می‌کنند. در طرف دیگر، قراردادهای هوشمند (Smart Contract) را باید قراردادهایی دیجیتالی دانست که روی بلاک چین ثبت و اجرا می‌شوند. با توجه به این‌که این قراردادها با استفاده از کد نویسی و بدون نیاز به واسطه‌ها اجرا می‌شوند، سریع‌تر و امن‌تر هستند و با هزینه کمتری اجرا می‌شوند. همچنین این قراردادها به صورت دائمی در بلاک چین ذخیره می‌شوند و همین امر باعث افزایش شفافیت آن‌ها شده است.

بهترین مرجع برای مشاهده نمونه قراردادهای هوشمندی که تا به امروز توسط برنامه نویسان سالیدیتی سراسر دنیا تهیه شده است، سایت گیت هاب (GitHub) است. برای مشاهده لیستی از قراردادهای نگارش شده می توانید از طریق این لینک اقدام کنید. جالب است بدانید مفهوم قراردادهای هوشمند پیش از فناوری Blockchain پیشنهاد شده است؛ این پیشنهاد توسط نیک سابو (Nick Szabo) در دهه ۱۹۹۰ یعنی حدود ده سال قبل از اختراع بیت کوین با اختراع بیت گلد (BitGold) مطرح شد. در درس چهارم، وب‌سایت‌ها و منابع اطلاعاتی مورد نیاز برای فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال مانند «کوین‌مارکت‌کپ» و «تریدینگ ویو» آموزش داده شده است. درس پنجم به رویکرد‌های مختلف فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال مانند ترید و معامله‌گری و هودل و سرمایه‌گذاری اختصاص دارد. الزامات فعالیت در بازار رمزارزها مانند نحوه ایجاد کیف پول دیجیتال و فعالیت در صرافی‌ ارزهای دیجیتال در درس ششم آموزش داده می‌شود.

در این مطلب به معرفی کامل اصول زبان برنامه نویسی سالیدیتی و مفاهیم مهم آن می‌پردازیم. بر اساس مفهوم حسن نیت (Good Faith)، طرفین معامله در یک قرارداد هوشمند به‌صورت منصفانه رفتار می‌کنند و به دنبال منافع غیراخلاقی از قرارداد نیستند. بااین‌حال، استفاده از قراردادهای هوشمند، اطمینان از رعایت شرایط -مطابق آنچه توافق شده است- را دشوار می‌کند.البته باید یادآوری کنیم که این قراردادها رمزگذاری می‌شوند و امکان رخنه در آن‌ها بسیار ضعیف است. استفاده از قراردادهای هوشمند، نقدینگی دارایی‌های مالی را بهبود می‌بخشد و در مقابل، کارایی مالی تأمین‌کنندگان، خریداران، شرکت‌ها و مؤسسات مختلف را ارتقاء می‌دهد. ادغام اصولی قرارداد هوشمند با قراردادهای سنتی، پیچیدگی‌های قانونی را رفع می‌کند و شیوه بهتری برای حل اختلافات بین طرفین ارائه می‌دهد.

سالیدیتی (Solidity) یک زبان برنامه‌نویسی شیء‌گرا (Object Oriented) و ایستا (Static) است. شیء‌گرایی یعنی اینکه برنامه‌نویسان می‌توانند برنامه را بر اساس اشیای موجود در محیط زندگی انسان‌ها بنویسند و خاصیت ایستا بودن هم به این معناست که بررسی صحت کُدهای نوشته‌شده، تنها پس از پایان برنامه‌نویسی امکان‌پذیر است. سالیدیتی یک زبان سطح بالا محسوب شده و بر اساس زبان‌های برنامه‌نویسی پایتون، C++ و JavaScript طراحی شده است. بنابراین، در ساختار این زبان برنامه‌نویسی، شباهت‌هایی به زبان‌های برنامه‌نویسی ابتدایی مشاهده می‌شود. همین مسئله یادگیری زبان سالیدیتی را برای برنامه‌نویسان ساده‌تر کرده و در کل، ایجاد قراردادهای هوشمند را برای توسعه‌دهندگان راحت‌تر می‌کند. در توضیح اینکه زبان برنامه نویسی چیست باید گفت که قراردادهای هوشمند و برنامه‌های کامپیوتری بر اساس یک‌سری کُدها نوشته می‌شوند که به آن‌ها زبان برنامه‌نویسی (The Programming Language) گفته می‌شود.

درواقع دولت‌ها می‌توانند بر اساس نیازشان، از این نوع قراردادها در بخش‌های گوناگونی استفاده کنند.امکان برگزاری یک انتخابات کاملاً امن در فضای دیجیتال، تنها یکی از کاربردهای چشمگیر این قراردادها است. قراردادهای هوشمند به انجام این کار کمک می‌کنند و هزینه‌های حسابرسی و انتقال اسناد را کاهش می‌دهند. وایپر یک زبان برنامه نویسی قرارداد هوشمند مشابه پایتون (Python) است که در سال 2017 معرفی شد. زبان وایپر نیز مانند سالیدیتی سورس کد قرارداد هوشمند را به بایت کدهای قابل اجرا روی evm کامپایل می کند. در طبقه‌بندی انواع ارزهای دیجیتال یکی از دسته‌های اصلی ارز دیجیتال با نام پلتفرم‌های قرارداد هوشمند شناخته می‌شود که مربوط به بلاک چین‌هایی است که می‌توان در آن‌ها قرارداد هوشمند ایجاد کرد. برای دسترسی به لیست این ارزها می‌توانید به سایت «کوین‌مارکت‌کپ» مراجعه کنید و از بخش «Categories» دسته «Smart Contracts» را انتخاب کنید.

این امضاها تضمین می‌کنند که تغییری در قرارداد اعمال نشده و تراکنش‌ها به‌درستی انجام شده باشند. درحقیقت، وایپر برای رفع دغدغه‌های امنیتی سالیدیتی و نه به‌عنوان جایگزینی برای آن توسعه یافته است. به همین دلیل تعمدا امکانات کمتری داشته و از Modifier ها، وراثت (Inheritance)، Inline Assembly، Overload کردن عملگرها (Operators)، توابع بازگشتی (Recursive)، حلقه‌های بی‌نهایت و نقاط ثابت باینری، پشتیبانی نمی‌کند. وعده دادن به صورت غیرمنطقی از سود ماهانه یا روزانه به‌طور ثابت، معمولا نشانه‌ای از قراردادهای کلاهبردار است. این نوع قراردادها ممکن است از سرمایه‌گذاران جدید به‌عنوان سود به سرمایه‌گذاران قبلی پرداخت کنند تا نمایش ادامه‌پذیری داشته باشند.

بنابراین، هر توسعه‌دهنده‌ای که می‌خواهد از وایپر استفاده کند، باید از مزایا و معایب آن مطلع باشد. همچنین مقایسه رتبه‌ی این زبان‌ها در ترند‌ رنکینگ گیت هاب نشان می‌دهد که زبان سالیدیتی با اختلاف نسبتا زیاد از بقیه محبوب‌تر است. از زبان Yul می توان به صورت inline assembly داخل کدهای سالیدیتی نیز استفاده کرد. این پلتفرم‌ها باید از طریق به‌روزرسانی‌های مداوم و افزونه‌های جدید، توانایی به‌روزرسانی و توسعه داشته باشند تا با تکامل فناوری سازگار باشند. در این جلسه توابع قرارداد پیمانکاری رو کامل میکنیم و این قرارداد رو به اتمام میرسونیم.

برای حل این دست مشکلات، نوعی زبان برنامه نویسی کد باز (Open Source) به نام پکت (Pact) به وجود آمده که با اینکه تورینگ ناقص است، مشکلات سالیدیتی که یک تورینگ کامل است را ندارد. از این زبان برنامه نویسی برای توسعه پلتفرم رمز ارزهایی مانند کادنا (KDA) استفاده شده است. برای آشنایی بیشتر با زبان برنامه نویسی پکت و ارز دیجیتال Kadena می توانید مقاله “آشنایی با توکن کادنا و بلاک چین KDA” را مطالعه نمایید. قراردادهای منطقی کاربردی (ALC) بخش مهمی ‌از هر قرارداد هوشمند چند منظوره هستند و عمدتاً تحت یک برنامه مدیریتی کار می‌کنند. نوعی قرارداد است که مشابه دیگر قراردادها شرایط توافق بین دو یا چند طرف را تعیین می‌کند با این تفاوت که بر خلاف قراردادهای سنتی، قراردادهای هوشمند بصورت کد بر روی بستر شبکه های بلاک چین مانند اتریوم اجرا می‌شوند. در این مقاله، ضمن معرفی زبان‌های برنامه‌نویسی مناسب برای اسمارت کانترکت‌ها، پنج مورد از بهترین گزینه‌های موجود در این زمینه در ابتدای سال ۲۰۲۳ را بررسی می‌کنیم.

اگرچه بلاک‌چین‌های عمومی معمولاً امنیت بالایی دارند، اما استفاده از بلاک‌چین‌های خصوصی یا نیمه‌خصوصی ممکن است امنیت قراردادهای هوشمند را به خطر بیندازد. در این نوع بلاک‌چین‌ها، ممکن است داده‌ها توسط گروهی کوچک کنترل شوند که خطر تغییر یا سوءاستفاده را افزایش می‌دهد. اخیرا یک محیط توسعه برای ترون به کار میره که از یک رابط گرافیکی آسان به نام ترون استدیو استفاده میکنه. کار با ترون استدیو بسیار ساده است اما از لحاظ فنی برای اجرای نرم افزار قرارداد هوشمند به ترون استدیو نیاز نیست، اما کار با آن برای افرادی که در حوزه بلاکچین تازه کار هستن، مناسب است. بعد از این نود ها با ماشن مجازی اتریوم و ورودی که همان تراکنش است، قرارداد را اجرا می کند.

با کمک این فناوری، کاربران می‌توانند اطلاعات شخصی خود را به‌صورت امن ذخیره کرده و تنها به طرف‌های موردنظر خود دسترسی بدهند. به‌عنوان مثال، یک قرارداد هوشمند می‌تواند تأیید هویت کاربران در پلتفرم‌های آنلاین را تسهیل کرده و از سوءاستفاده یا جعل هویت جلوگیری کند. در قراردادهای سنتی، واسطه‌هایی مانند وکلا، بانک‌ها، و نهادهای قانونی برای تأیید و اجرای قراردادها موردنیاز هستند، که هزینه‌های زیادی را تحمیل می‌کنند. این صرفه‌جویی در هزینه‌ها به‌ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک و تراکنش‌های با حجم بالا بسیار مفید است. قراردادهای هوشمند تحت پروتکل بلاک‌چین قرار دارند و بر اساس شرایط برنامه‌نویسی شده توسط توسعه‌دهندگان اجرا می‌شوند. آن‌ها معمولاً برای انجام تراکنش‌های مالی یا قراردادهایی که به صورت اتوماتیک قابل اجرا هستند استفاده می‌شوند.

این فناوری نوین، روشی امن، شفاف و کارآمد برای انجام معاملات و تعاملات پیچیده فراهم می‌کند و پتانسیل متحول کردن صنایع مختلف را دارد. در این مطلب وب سایت بیتمکس ابتدا به سؤال قرارداد هوشمند چیست؟ پاسخ می‌دهیم و سپس در خصوص آن به نکات بسیار دیگری اشاره خواهیم کرد. قراردادهای هوشمند، قراردادهایی خوداجرا هستند که شرایط توافق‌نامه به‌طور مستقیم در داخل کد آن‌ها نوشته شده‌است. اسمارت کانترکت‌ها روی شبکه بلاکچین اجرا می‌شوند، به این معنی که به روشی شفاف و بدون دخالت واسطه‌های دیگر کار می‌کنند. با خودکارسازی و ثبت غیرقابل تغییر معاملات، این شگفتی‌های دنیای دیجیتال نه تنها فرآیندهای اجرایی را کارآمدتر می‌کنند بلکه سطحی از امنیت و اعتماد را ارائه می‌دهند که قراردادهای سنتی فعلی قادر به رقابت با آن‌ها نیستند.

اطلاعات قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین ذخیره می‌شود، که یک دفترکل عمومی و غیرقابل تغییر است. این ویژگی به طرفین قرارداد اجازه می‌دهد که جزئیات، شروط، و تراکنش‌های مربوط به قرارداد را در هر زمان بررسی کنند. چون این اطلاعات قابل مشاهده و تغییرناپذیر هستند، احتمال پنهان‌کاری یا تغییر شرایط قرارداد از بین می‌رود و اعتماد میان طرفین افزایش می‌یابد. قراردادهای هوشمند با خودکارسازی فرآیندها، زمان لازم برای اجرای قراردادها را به شدت کاهش می‌دهند. در قراردادهای سنتی، تأیید، پردازش، و اجرای بندهای قرارداد ممکن است روزها یا حتی هفته‌ها طول بکشد، اما در قراردادهای هوشمند، این فرآیندها بلافاصله پس از تحقق شرایط از پیش تعیین‌شده اجرا می‌شوند.

در حال حاضر پروژه‌های زیادی امکان ساخت توکن بدون دانش برنامه‌نویسی را برای کاربران فراهم‌ کرده‌اند. با استفاده از این پروژه‌ها می‌توان با تعیین متغیرهایی مثل تعداد کل سکه‌ها و چند متغیر دیگر، توکن ارز دیجیتال ایجاد کرد. برای ایجاد قرارداد هوشمند باید ابتدا در خصوص موضوع قرارداد و شرایط قرارداد مشخص شود و سپس در خصوص اوراکل و پلتفرم تصمیم‌گیری شود. باید اشاره کنیم که اوراکل به منبعی گفته می‌شود که اطلاعات خارجی را به قرارداد می‌دهد تا پردازش شود و پلتفرم همان بلاک چین مناسب است. پس از این موارد باید کد قرارداد هوشمند توسط زبان برنامه‌نویسی مناسب با بلاک چین نوشته شود.

Smart Contract ها هیچ نیازی به کارگزاران یا سایر واسطه‌ها برای تأیید توافقات بین طرفین حقیقی و حقوقی ندارند. تا همین‌جا، خطر دست‌کاری قرارداد توسط شخص ثالث از بین می‌رود که بسیار ارزشمند است. علاوه بر این، عدم وجود واسطه در قراردادهای هوشمند منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود. تردیدی وجود ندارد که با استفاده از این نوع قراردادها، انتقال بین‌المللی کالاها و تراکنش‌های تجاری با سهولت بیشتری انجام می‌شوند. برای درک هرچه بهتر، سابو این قراردادها را با مثال دستگاه فروش خودکار یا Vending Machine مقایسه کرد. فرض کنید برای خرید یک نوشابه، یک دلار به دستگاه فروش خودکار پرداخت کرده اید؛ حال از آنجایی که قیمت یک نوشابه ۷۵ سنت است، شما دو راه در پیش دارید؛ باز پس گیری یک دلار یا خرید کالایی دیگر با ۲۵ سنت باقی مانده.

راست یک زبان سطح پایین، ایستا، مدرن و نوظهور محسوب می‌شود که با هدف ایمنی و افزایش سرعت برنامه‌ها ایجاد شده است. زبان برنامه‌نویسی Rust، در کنار سادگی، به برنامه‌نویسان کمک می‌کند که برنامه‌هایی پیچیده را بنویسند و ایجاد کنند. روزانه میلیون‌ها قرارداد گوناگون بین افراد مختلفی نوشته می‌شود و با توجه به موارد ذکر شده در این قراردادها، طرفین قرارداد باید کار خاصی را مانند معامله، انجام یک پروژه و ... بنابراین، افرادی که به یک قرارداد متعهد می‌شوند، باید تا پایان مدت قرارداد به آن پایبند باشند اما تعهدات طرفین قرارداد، همیشه به‌خوبی و به‌طور کامل انجام نمی‌شود. بنابراین انسان‌ها در انجام آن دخیل نیستند و قرارداد هوشمند، به‌صورت دیجیتالی و به‌طور کامل خواسته‌های توسعه‌دهندگانش را برآورده می‌کند. در صورت نیاز، بهترین راه برای انتقال این اطلاعات به اشخاص ثالث، قرارداد هوشمند است.

قرارداد هوشمند (Smart Contract) یک پروتکل دیجیتالی خوداجرا است که برای تسهیل، تأیید و اجرای خودکار توافقات طراحی شده است. این قراردادها بدون نیاز به واسطه‌ها مانند وکلا یا نهادهای حقوقی، به طور مستقیم بین طرفین انجام می‌شوند و با استفاده از فناوری بلاکچین، اطلاعات و شرایط قرارداد به صورت امن و شفاف ذخیره و اجرا می‌شوند. در صنعت بیمه، قراردادهای هوشمند می‌توانند فرآیندهای صدور بیمه‌نامه و پرداخت خسارت را تسهیل کنند. برای مثال، در بیمه پرواز، اگر تأخیر یا لغو پرواز توسط خطوط هوایی ثبت شود، قرارداد هوشمند می‌تواند به‌صورت خودکار غرامت مسافران را پرداخت کند. در یادگیری زبان برنامه نویسی سالیدیتی باید به اهمیت خصوصیت قابل نمایش بودن تابع هم توجه کرد. این ویژگی نقش مهمی در تعیین حوزه عمل قراردادهای هوشمند که با زبان سالیدیتی نوشته شده‌اند، ایفا می‌کند.

این فناوری در حوزه‌های متعددی کاربرد دارد و علاوه بر سهولت بسیاری از عملیات، امنیت اطلاعات را تا حد بسیار زیادی افزایش می‌دهد. در قراردادهای سنتی پیش از عقد قرارداد، مذاکرات زیادی بر روی قیمت کالا و خدمات و همچنین نحوه انجام پرداخت‌ها صورت می‌گیرد. در قراردادهای هوشمند این مساله کاملا به صورت خودکار است و بسیاری از شرایط مربوط به قرارداد در داخل آن ذکر شده است. مسائل محدودی مانند قیمت نیز توسط فروشنده یا سیستم به صورت خودکار تعیین می‌شود. در صورتی که کاربری مایل به دریافت پیشنهادهای دیگران باشد می‌تواند علاوه بر قیمت‌گذاری، پیشنهاد آن‌ها را نیز دریافت کند و با توجه به آن‌ها به خرید و فروش دارایی خود تصمیم بگیرد.